Η Δαϊ Βιέτ είχε κάποτε κάνει τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας να υποκλίνονται με σεβασμό. Ήταν η περίοδος του 15ου αιώνα, η χρυσή εποχή της δυναστείας Λέ, υπό την βασιλεία του βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ, ενός από τους μεγαλύτερους βασιλιάδες στην ιστορία του Βιετνάμ. Τότε, η Δαϊ Βιέτ δεν ήταν μόνο ένα μικρό κράτος, αλλά ήταν μια πραγματική δύναμη. Η οικονομία αναπτυσσόταν με πλούσια γεωργία και ακμάζουσα εμπορική δραστηριότητα. Ο στρατός οργανώθηκε αυστηρά με εκατοντάδες χιλιάδες εκπαιδευμένων στρατιωτών, εξοπλισμένων με πολεμικούς ελέφαντες και άλογα. Το πολιτικό σύστημα ήταν σταθερό, οι νόμοι σαφείς και οι αξιωματούχοι έντιμοι.
Ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ, ο άνθρωπος πίσω από όλα αυτά, δεν ήταν μόνο ένας εξαιρετικός στρατηγός αλλά και ένας ικανός μεταρρυθμιστής. Εισήγαγε αυστηρούς νόμους, αναδιοργάνωσε τον στρατό και επεκτάθηκε στην εκπαίδευση. Ωστόσο, η Νοτιοανατολική Ασία του 15ου αιώνα δεν ήταν μια ήσυχη περιοχή. Βασίλεια όπως το Λαν Σανγκ, δηλαδή το Λάος σήμερα, το Αγιουτάγια, δηλαδή την Ταϊλάνδη, το Τσιέμ Τσανγκ και το Τσαν Λαπ, δηλαδή την Καμπότζη, ήταν ισχυρές δυνάμεις που συνεχώς διεκδικούσαν επιρροή. Ιδιαίτερα οι σχέσεις μεταξύ Δαϊ Βιέτ και Λαν Σανγκ είχαν τεταθεί από την αρχή του 14ου αιώνα, όταν το Λαν Σανγκ συχνά παρενοχλούσε τα δυτικά σύνορα.
Στον 15ο αιώνα, συγκεκριμένα το 1478, ένας στρατηγός του Λαν Σανγκ συνέλαβε έναν λευκό ελέφαντα, ο οποίος θεωρείται ιερό κειμήλιο στη Νοτιοανατολική Ασία σήμερα. Ο λευκός ελέφαντας δεν είναι μόνο σύμβολο δύναμης αλλά και εξουσίας και θεωρείται καλός οιωνός, προσφέροντας μεγάλη φήμη σε οποιονδήποτε βασιλιά τον κατέχει. Από το Λαν Σανγκ, το Σιέμ Λα μέχρι τη Μιανμάρ, όλοι επιθυμούσαν λευκούς ελέφαντες. Όταν οι ειδήσεις για τον λευκό ελέφαντα έφτασαν στη Δαϊ Βιέτ, ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ έστειλε απεσταλμένο στο Λαν Σανγκ ζητώντας να του προσφέρουν λίγο ελεφαντόδοντο, μια κοινή διπλωματική κίνηση που εκφράζει φιλία και δείχνει μια καλή σχέση.
Ωστόσο, ο διάδοχος του Λαν Σανγκ, που δεν είχε καλή γνώμη για τη Δαϊ Βιέτ, έκανε κάτι που σόκαρε όλους. Αντί να στείλει ελεφαντόδοντο όπως ζητήθηκε, έστειλε κοπριά ελέφαντα και ένα θησαυρό με περίτεχνα σκαλίσματα ως δώρο. Φανταστείτε αυτή τη σκηνή, στην αυλή της Δαϊ Βιέτ, ο απεσταλμένος ανοίγει το θησαυρό μπροστά στον βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ και τους μεγάλους αξιωματούχους. Η δυσοσμία αναδύεται, και όλη η αυλή μένει σιωπηλή. Αυτό δεν ήταν μόνο μια προσβολή αλλά και ένα χαστούκι στην φήμη της Δαϊ Βιέτ. Ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ, που ήταν γνωστός για την ψυχραιμία του, αυτή τη φορά πραγματικά εξοργίστηκε. Ορκίστηκε ότι θα εκδικηθεί το Λαν Σανγκ και θα το πληρώσει ακριβά.
Ταυτόχρονα, στην περιοχή του Βορρά, η Μπον Μαν, που τώρα ανήκει στο Λάος, ένας υποτελής της Δαϊ Βιέτ, ξαφνικά άλλαξε στάση. Ο αρχηγός της φυλής, κρατώντας το δόρυ, συμμαχούσε με το Λαν Σανγκ και επιτέθηκε στην επαρχία Κουϊ Χοπ, δηλαδή το σημερινό Νγέ Αν. Αυτό οδήγησε τον βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ να αποφασίσει να στείλει στρατό. Τον Ιούλιο του 1478, ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ διέταξε την κινητοποίηση μιας τεράστιας στρατιάς, περίπου 180.000 εκπαιδευμένων στρατιωτών, χωρισμένων σε πέντε ομάδες υπό την ηγεσία κορυφαίων στρατηγών. Ένα πλήθος ανθρώπων, χιλιάδες πολεμικοί ελέφαντες, πολεμικά άλογα, σημαίες που σκέπαζαν τον ουρανό και ήχοι πολέμου αντηχούσαν. Αυτή η στρατηγική δημιούργησε μια θηλιά που σφίγγει τη Μπον Μαν και το Λαν Σανγκ από όλες τις κατευθύνσεις.
Ο στρατός της Δαϊ Βιέτ δεν ήταν μόνο πολυάριθμος αλλά και καλά εκπαιδευμένος, συντονισμένος και καθοδηγούμενος από ικανούς στρατηγούς. Από την άλλη πλευρά, το Λαν Σανγκ δεν καθόταν με σταυρωμένα χέρια. Σύμφωνα με την ιστορία του Λάος, κινητοποίησαν περίπου 200.000 στρατιώτες, 2000 πολεμικούς ελέφαντες και έξι ικανούς στρατηγούς υπό την ηγεσία του διαδόχου του Λάος. Ακόμα και το βασίλειο του Λαν Σανγκ από τη βόρεια Ταϊλάνδη τους υποστήριξε στρατιωτικά. Αλλά θα ήταν αρκετός ο αριθμός και οι πολεμικοί ελέφαντες για να σταματήσουν τη μηχανή πολέμου της Δαϊ Βιέτ;
Ο στρατός της Δαϊ Βιέτ άρχισε τις εκστρατείες του σαν καταιγίδα, οι δυνάμεις του γρήγορα πέρασαν τη Μπον Μαν, συντρίβοντας κάθε αντίσταση. Οι στρατιώτες του Λαν Σανγκ ηττήθηκαν εύκολα, ειδικά ο διάδοχος του Λαν Σανγκ, ο οποίος έστειλε κοπριά ελέφαντα, τραυματίστηκε σοβαρά και τελικά πιάστηκε. Βλέποντας την κατάσταση να είναι κρίσιμη, ο βασιλιάς του Λαν Σανγκ έσπευσε μαζί με την οικογένειά του να φύγει από την πρωτεύουσα Λουόνγκ Πάμπανγκ, κρυφτεί στο Τσιένγκ Χαν του βασιλείου Λαν. Ο στρατός της Δαϊ Βιέτ προχώρησε κατευθείαν στην πρωτεύουσα χωρίς να συναντήσει μεγάλη αντίσταση, καταλαμβάνοντας αμέτρητους θησαυρούς, τρόφιμα και όπλα.
Αλλά δεν σταμάτησαν εκεί, ο στρατός της Δαϊ Βιέτ με την ορμή τους συνέχισε να καταδιώκει ολόκληρο τον στρατό του Λαν Σανγκ μέχρι την λεκάνη του ποταμού Ιμπραάντι, που είναι σήμερα η Μιανμάρ. Ακόμα και επιτέθηκαν στο Λαν Σανγκ και το Αγιουτάγια, που είναι σήμερα η Ταϊλάνδη, κάνοντάς τα δύο βασίλεια να τρέμουν μπροστά στη δύναμη της Δαϊ Βιέτ. Μετά την ήττα του Λαν Σανγκ, η Δαϊ Βιέτ επέστρεψε για να αντιμετωπίσει τη Μπον Μαν. Το 1479, αν και ο αρχηγός της Μπον Μαν αντιστάθηκε σθεναρά, ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ έστειλε τον Λέ Νιέμ να ηγηθεί μιας τεράστιας στρατιάς, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, 300.000 στρατιώτες. Ο στρατός της Δαϊ Βιέτ πέρασε από δύσκολες διαβάσεις, κατέστρεψε τις δυνάμεις αντίστασης και εξόντωσε τον αρχηγό.
Για να σταθεροποιήσει τη νέα περιοχή, ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ έκανε μια εξαιρετικά έξυπνη κίνηση. Διορίσε τον Κάμ Ντονγκ, αδελφό του προηγούμενου βασιλιά, ως πρεσβευτή, βοηθώντας να κερδίσει την εμπιστοσύνη του λαού της Μπον Μαν και η Μπον Μαν επίσημα ενσωματώθηκε στη Δαϊ Βιέτ. Μετά από αυτές τις πολέμους, ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ ενσωμάτωσε τη Μπον Μαν και βοήθησε την επικράτεια της Δαϊ Βιέτ να επεκταθεί. Χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως το Τσιέμ Τσανγκ, το Τσαν Λαπ, το Λαν Σανγκ, το Τσιένγκ Μάι και το Αγιουτάγια, καθώς και η Ιάβα της Ινδονησίας σήμερα, υποχρεώθηκαν να υποταχθούν σύμφωνα με την ιστορία του Βιετνάμ, τόμος 3 του Ινστιτούτου Ιστορίας.
Πώς ακριβώς συνέβη;
Όσον αφορά το Τσιέμ Τσανγκ, το Τσιέμ Τσανγκ είναι ένα βασίλειο που βρίσκεται στη κεντρική Βιετνάμ και είναι ένα από τα σημαντικά γειτονικά κράτη της Δαϊ Βιέτ. Κατά την εποχή του Λέ Θάνγκ Τονγκ, το Τσιέμ Τσανγκ είχε υποστεί σημαντική παρακμή σε σύγκριση με την κορυφαία του περίοδο. Όταν ο βασιλιάς Λέ Θάνγκ Τονγκ οργάνωσε μεγάλες στρατιωτικές εκστρατείες κατά του Τσιέμ Τσανγκ για να εκδικηθεί τις αποσπασματικές επιθέσεις και να επιβεβαιώσει την εξουσία της Δαϊ Βιέτ, το Τσιέμ Τσανγκ υποτάχθηκε, χτυπώντας κατευθείαν την πρωτεύουσα του αντιπάλου, ενσωματώνοντας τη μεγαλύτερη μέρος της επικράτειας του Τσιέμ Τσανγκ στη Δαϊ Βιέτ.
Μετά την ήττα, το Τσιέμ Τσανγκ έγινε υποτελές, υποχρεωμένο να καταβάλλει περιοδικά φόρους στην αυλή του Θάνγκ Λονγκ. Αυτή η υποτελής σχέση δεν ήταν μόνο συμβολική αλλά και βοήθησε τη Δαϊ Βιέτ να ελέγξει τις εμπορικές οδούς κατά μήκος της ακτής και να αποκτήσει πρόσβαση σε χαρακτηριστικά προϊόντα του Τσιέμ Τσανγκ όπως το ξύλο αρωματικού ξύλου και το ελεφαντόδοντο. Η υποταγή του Τσιέμ Τσανγκ ενίσχυσε τη θέση της Δαϊ Βιέτ ως μια δύναμη στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα μείωσε την απειλή από τον Νότο.
Όσον αφορά το Τσαν Λαπ, δηλαδή την Καμπότζη σήμερα, αυτό είναι ένα βασίλειο που βρίσκεται στη λεκάνη του ποταμού Μεκόνγκ, διάσημο για τον λαμπρό πολιτισμό Άνγκορ που κληρονόμησε προηγουμένως. Ωστόσο, τον 15ο αιώνα, το Τσαν Λαπ είχε υποστεί παρακμή λόγω εμφυλίων πολέμων και πιέσεων από γειτονικές δυνάμεις. Υπό την βασιλεία του βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ, η Δαϊ Βιέτ δεν διεξήγαγε άμεσες στρατιωτικές εκστρατείες κατά του Τσαν Λαπ, αλλά η στρατιωτική δύναμη και η φήμη της Δαϊ Βιέτ είχαν αναγκάσει το Τσαν Λαπ να αποδεχθεί την υποτελή του θέση.
Σύμφωνα με την ιστορία του Βιετνάμ, τόμος 3, το Τσαν Λαπ καταβάλλει ετήσιους φόρους στη Δαϊ Βιέτ, εκφράζοντας την αναγνώριση της εξουσίας της αυλής του Θάνγκ Λονγκ. Αυτή η σχέση προσέφερε οικονομικά οφέλη και στις δύο πλευρές. Η Δαϊ Βιέτ μπορούσε να αποκτήσει προϊόντα όπως ρύζι, αποξηραμένα ψάρια και πολύτιμο ξύλο από τη λεκάνη του Μεκόνγκ, ενώ το Τσαν Λαπ έλαβε πολιτική προστασία για να διατηρήσει τη σταθερότητα απέναντι σε αντιπάλους όπως το Αγιουτάγια. Η υποτελής σχέση με το Τσαν Λαπ αντικατοπτρίζει την ευέλικτη διπλωματική ικανότητα του βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ στην επέκταση της επιρροής χωρίς στρατιωτική σύγκρουση.
Το Τσιένγκ Μάι σήμερα ανήκει στη βόρεια Ταϊλάνδη και είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο στην περιοχή και τον 15ο αιώνα το Λαν Νά διατήρησε περίπλοκες σχέσεις με γειτονικές χώρες όπως το Αγιουτάγια και τη Δαϊ Βιέτ. Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για άμεσες στρατιωτικές εκστρατείες της Δαϊ Βιέτ κατά του Τσιένγκ Μάι, τα ιστορικά κείμενα του Βιετνάμ αναφέρουν ότι το Τσιένγκ Μάι έγινε υποτελές της Δαϊ Βιέτ κατά την εποχή του βασιλιά Λέ Θάνγκ Τονγκ, πιθανώς λόγω της πίεσης από τις στρατιωτικές νίκες της Δαϊ Βιέτ στην περιοχή, ειδικά κατά της Λαν Σανγκ.
Όσον αφορά το Αγιουτάγια, το Αγιουτάγια σήμερα είναι η Ταϊλάνδη, ένα από τα πιο ισχυρά κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας τον 15ο αιώνα με μια ακμάζουσα οικονομία, εμπόριο, ναυτιλία και γεωργία. Αν και το Αγιουτάγια ήταν ανταγωνιστής της Δαϊ Βιέτ, η ιστορία του Βιετνάμ αναφέρει ότι υπό την βασιλεία του Λέ Θάνγκ Τονγκ, το Αγιουτάγια έγινε υποτελές και κατέβαλε φόρους στη Δαϊ Βιέτ. Αυτό μπορεί να προήλθε από διπλωματικές διαπραγματεύσεις ή έμμεση πίεση από τη στρατιωτική δύναμη της Δαϊ Βιέτ, ειδικά μετά τις νίκες κατά του Λαν Σανγκ και του Τσιέμ Τσανγκ.
Η αποδοχή της υποτελούς θέσης από το Αγιουτάγια, αν και συμβολική, δείχνει την ευελιξία στην εξωτερική πολιτική αυτού του βασιλείου για να διατηρήσει την ειρήνη και το εμπόριο με τη Δαϊ Βιέτ. Αυτή η σχέση βοήθησε τη Δαϊ Βιέτ να αποκτήσει προϊόντα όπως μπαχαρικά, υφάσματα και χειροτεχνίες, ενώ ενίσχυσε τη θέση της Δαϊ Βιέτ στην περιοχή. Ωστόσο, αυτή η σχέση μπορεί να μην διαρκέσει, καθώς το Αγιουτάγια διατηρούσε επίσης υποτελείς σχέσεις με την αυλή της δυναστείας Μινγκ στην Κίνα.
Όσον αφορά την Ιάβα της Ινδονησίας σήμερα, τον 15ο αιώνα ήταν το κέντρο των θαλάσσιων βασιλείων, μια ισχυρή αυτοκρατορία στο εμπόριο και τον πολιτισμό. Η Ιάβα αναγνωρίζεται ως μία από τις χώρες που κατέβαλαν φόρους στη Δαϊ Βιέτ υπό την εποχή του Λέ Θάνγκ Τονγκ. Λόγω της απομακρυσμένης γεωγραφικής θέσης, η υποταγή της Ιάβας μπορεί να μην προήλθε από άμεση στρατιωτική πίεση αλλά από εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις.
Έτσι, το σύστημα υποτελών υπό την βασιλεία του Λέ Θάνγκ Τονγκ περιλάμβανε χώρες όπως το Τσιέμ Τσανγκ, το Τσαν Λαπ, το Λαν Σανγκ, το Τσιένγκ Μάι, το Αγιουτάγια και την Ιάβα. Αυτό είναι απόδειξη της στρατιωτικής, διπλωματικής και οικονομικής δύναμης της Δαϊ Βιέτ. Αυτές οι σχέσεις δεν είναι μόνο συμβολικές αλλά και προάγουν το εμπόριο, βοηθώντας τη Δαϊ Βιέτ να αποκτήσει ποικιλία πόρων και προϊόντων από όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας.