Για περισσότερα από 400 χρόνια, η δυναστεία Χαν ανέβασε την Κίνα στην κορυφή με λαμπρές επιτυχίες. Από την εποχή του Αυτοκράτορα Χαν Γου, με τις κατακτήσεις που επεκτείνουν τα σύνορα, μέχρι την ολοκλήρωση του συστήματος των αξιωματούχων που βασίζεται στον Κομφουκιανισμό ή τις εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο, όπως το χαρτί και η πυξίδα. Αλλά μέχρι το τέλος του δεύτερου αιώνα, όλα άρχισαν να κλονίζονται.
Υπάρχουν μερικοί κύριοι λόγοι που οδήγησαν στην αδυναμία της δυναστείας Χαν.
Πρώτον, η αυθαιρεσία των ευνούχων. Οι ευνούχοι, οι οποίοι υπηρετούσαν στην αυτοκρατορική αυλή, άρχισαν να γίνονται μια δύναμη που χειραγωγούσε την αυλή. Οι τελευταίοι βασιλιάδες της δυναστείας Χαν ανέβαιναν στον θρόνο σε πολύ νεαρή ηλικία, όπως ο Αυτοκράτορας Χαν Λινγκ και ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν. Δεν είχαν τη δύναμη να ελέγξουν την αυλή. Οι ευνούχοι εκμεταλλεύτηκαν αυτό το γεγονός, διαφθείροντας, καταχρώντας εξουσία και προκαλώντας διχόνοια μεταξύ των πραγματικών αξιωματούχων. Ο λαός τους αποκαλούσε συμμορία στην αυλή και η οργή αυξανόταν. Στην Κίνα, στο τέλος του δεύτερου αιώνα, η χώρα αντιμετώπιζε συνεχείς φυσικές καταστροφές, πλημμύρες, ξηρασίες και επιδημίες. Ο λαός υπέφερε ενώ η αυλή συνέχιζε να συλλέγει φόρους για να συντηρεί το διεφθαρμένο σύστημα αξιωματούχων.
Το 184, η εξέγερση των Χρυσών Μαντηλιών ξέσπασε υπό την ηγεσία του Τζιανγκ Τζιαο. Αυτή ήταν μια μεγάλη εξέγερση των αγροτών. Οι άνθρωποι με τα χρυσά μαντήλια στο κεφάλι φώναζαν να ανατραπεί η αυλή. Παρόλο που τελικά καταστάλθηκε, αυτή η εξέγερση αποκάλυψε την αδυναμία της δυναστείας Χαν και άνοιξε το δρόμο για την άνοδο των τοπικών στρατηγών. Και υπάρχει μια αντίφαση: όταν η κεντρική αυλή έχασε τον έλεγχο, οι στρατηγοί που είχαν ανατεθεί να καταστείλουν τις εξεγέρσεις άρχισαν να χτίζουν τη δική τους δύναμη. Ονόματα όπως ο Ντονγκ Τζιακ, ο Τσάο Τάο, ο Λιου Μπι και ο Τσουν Κιέν άρχισαν να γίνονται μικροί βασιλιάδες με δικές τους στρατιές, που δεν υπάκουαν πλέον στις εντολές της αυλής.
Ιδιαίτερα ο Ντονγκ Τζιακ, ένας σκληρός στρατηγός, κατέλαβε την πρωτεύουσα Λακ Γιάνγκ, καθαίρεσε τον Αυτοκράτορα Χαν Σιαο και ανέβασε τον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν στον θρόνο, μετατρέποντάς τον σε μαριονέτα. Μέχρι το 196, ο Τσάο Τάο, ένας από τους πιο ικανούς στρατηγούς της εποχής, υποδέχτηκε τον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν στο Χουά Τσάγκ, μετατρέποντάς τον σε μαριονέτα στα χέρια του. Ο Τσάο Τάο δεν αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς, αλλά στην πραγματικότητα ήταν αυτός που κατείχε την εξουσία ζωής και θανάτου. Ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν, αν και είχε τον τίτλο του αυτοκράτορα, ήταν απλώς μια αχνή σκιά χωρίς πραγματική εξουσία. Το 220, συνέβη ένα συγκλονιστικό γεγονός. Ο Τσάο Τάο πέθανε.
Ο Τσάο Τάο άφησε μια τεράστια αλλά αμφιλεγόμενη κληρονομιά. Ήταν ένας στρατηγικός γίγαντας, ένας ταλαντούχος ποιητής, αλλά πολλοί τον θεωρούσαν και δόλιο ήρωα λόγω των σκληρών του σχεδίων. Ο Τσάο Τάο είναι διάσημος για τη φράση "προτιμώ να προδώσω τον κόσμο παρά να με προδώσει ο κόσμος". Αυτή η φράση αντικατοπτρίζει εν μέρει τις φιλοδοξίες και την αποφασιστικότητα του. Μετά τον θάνατο του Τσάο Τάο, ο γιος του Τσάο Φι κληρονόμησε την εξουσία. Ο Τσάο Φι, τότε λίγο πάνω από 30, ήταν έξυπνος, φιλόδοξος αλλά και γεμάτος αλαζονεία. Ο Τσάο Φι δεν ήθελε να ζήσει στη σκιά του πατέρα του, ούτε ήθελε να συνεχίσει να είναι υπηρέτης μιας δυναστείας που είχε χάσει τη ζωτικότητα της. Ο Τσάο Φι είδε την ευκαιρία, η δυναστεία Χαν τώρα ήταν απλώς ένα κενό κέλυφος, ανίκανη να κυριαρχήσει στον κόσμο.
Αλλά πώς να ανατρέψει κανείς μια δυναστεία που υπήρχε για περισσότερα από 400 χρόνια χωρίς να επικριθεί από τον λαό και τους πολιτικούς αντιπάλους;
Αυτή ήταν η στιγμή που ο Τσάο Φι και οι σύμβουλοί του έριξαν μια πολιτική στρατηγική γεμάτη επιδεξιότητα. Στον αρχαίο κινεζικό πολιτισμό, η έννοια της θεϊκής εντολής ήταν εξαιρετικά σημαντική. Οι Κινέζοι πίστευαν ότι μια δυναστεία μπορούσε να επιβιώσει μόνο αν υποστηριζόταν από τον ουρανό. Αν η δυναστεία έπεφτε σε χάος, ο λαός υπέφερε ή η χώρα διασπάστηκε, αυτό ήταν σημάδι ότι ο ουρανός είχε αποσύρει τη θεϊκή εντολή. Ένας νέος βασιλιάς έπρεπε να αναλάβει. Ο Τσάο Φι, με τη βοήθεια συμβούλων όπως ο Τσαν Κουάν και ο Σι Μά Γι, χρησιμοποίησε επιδέξια την έννοια της θεϊκής εντολής για να νομιμοποιήσει την ανατροπή της δυναστείας Χαν. Έτσι, ο Τσάο Φι ξεκίνησε μια εκστρατεία προπαγάνδας.
Οι στενοί αξιωματούχοι του δημόσια δήλωσαν ότι η δυναστεία Χαν είχε χάσει τη θεϊκή εντολή. Κατέγραψαν μια σειρά από λόγους. Η αυλή ήταν αδύναμη, οι ευνούχοι αυθαιρετούσαν, ο λαός πείναγε, η χώρα διασπάστηκε από τους στρατηγούς. Όλα αυτά θεωρούνταν σημάδια ότι ο ουρανός είχε επιλέξει κάποιον νέο να ηγηθεί του κόσμου. Και αυτός φυσικά ήταν ο Τσάο Φι. Για να ενισχύσει την πειστικότητα, ο Τσάο Φι διοργάνωσε θρησκευτικές τελετές και προφητείες. Οι μάντεις και οι αξιωματούχοι είχαν εντολή να αναζητήσουν σημάδια από τον ουρανό για να αποδείξουν ότι η δυναστεία Χαν είχε τελειώσει. Σημάδια όπως φυσικές καταστροφές, σεισμοί ή ακόμα και προφητείες διαδόθηκαν παντού. Ο λαός πίστευε ότι η νέα δυναστεία ήταν κάτι αναπόφευκτο. Αυτή ήταν μια εξαιρετικά οργανωμένη εκστρατεία διαφήμισης της αρχαιότητας.
Και η μοιραία ημέρα ήρθε. Τον Οκτώβριο του 2020, όλα ήταν έτοιμα. Ο Τσάο Φι διοργάνωσε μια επίσημη τελετή στην αυλή στο Χουά Τσάγκ, όπου ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν κυβερνούσε υπό αυστηρό έλεγχο από τον Τσάο. Ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν, τότε κάτω από 40 ετών, ήταν μια τραγική φιγούρα. Ανέβηκε στον θρόνο από την ηλικία των εννέα ετών, περνώντας δεκαετίες υπό την επιρροή στρατηγών όπως ο Ντονγκ Τζιακ, ο Λι Τσόι, ο Κουάκ Γι, ο Τσάο Τάο και ο Τσάο Φι. Ποτέ δεν είχε πραγματικά την εξουσία και τώρα έπρεπε να αντιμετωπίσει τη τελευταία στιγμή της δυναστείας Χαν. Στην τελετή, οι στενοί αξιωματούχοι του Τσάο Φι βήμα-βήμα ζητούσαν από τον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν να παραιτηθεί προς όφελος του κόσμου. Έλεγαν ότι η δυναστεία Χαν δεν είχε πια τη δυνατότητα να κυβερνήσει και ότι ο Τσάο Φι ήταν ο εκλεκτός για να καθοδηγήσει τη χώρα.
Ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν δεν είχε άλλη επιλογή. Ήξερε ότι αν αντισταθεί, αυτός και η οικογένειά του θα μπορούσαν να σκοτωθούν. Στις 25 Νοεμβρίου 220, σύμφωνα με το σεληνιακό ημερολόγιο, ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν επίσημα παραιτήθηκε, παραδίδοντας τον θρόνο στον Τσάο Φι. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν έγραψε ένα διάταγμα παραίτησης, στο οποίο παραδέχτηκε ότι η δυναστεία Χαν είχε χάσει τη θεϊκή εντολή και παρέδωσε τον θρόνο στον Τσάο Φι. Αυτό το διάταγμα φυσικά συντάχθηκε από τους στενούς συνεργάτες του Τσάο Φι, αλλά είχε συμβολική σημασία ότι η δυναστεία Χαν είχε επίσημα τελειώσει. Μετά την παραλαβή του θρόνου, ο Τσάο Φι αυτοανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας Γουέι και ίδρυσε τη δυναστεία Γουέι, σηματοδοτώντας την αρχή της εποχής των Τριών Βασιλείων.
Τον τίτλο του Δούκα Σαν Γιανγκ απονεμήθηκε στον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν, επιτρέποντάς του να ζήσει στο Σαν Γιανγκ, αλλά τώρα ήταν μόνο ένας δούκας. Σήμερα, που ανήκει στην επαρχία Χενάν της Κίνας, ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν είχε μια ήρεμη ζωή αλλά υπό αυστηρή παρακολούθηση. Ο Τσάο Φι φάνηκε επίσης γενναιόδωρος, δίνοντας γη και πλούτο στον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν, αλλά όλα αυτά ήταν απλώς τρόποι για να κατευνάσει την αντίθεση των πιστών της δυναστείας Χαν. Μετά την παραίτησή του, ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν ζούσε μια ήσυχη ζωή στο Σαν Γιανγκ. Πέθανε σε ηλικία 54 ετών, με θρύλους να λένε ότι ήταν καλός γιατρός, συχνά θεραπεύοντας τον λαό και αγαπιόταν πολύ από αυτούς.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν σαφείς ιστορικές αποδείξεις γι' αυτό. Αλλά το σίγουρο είναι ότι ο Αυτοκράτορας Χαν Χιέν έζησε τα τελευταία του χρόνια υπό τον έλεγχο της δυναστείας Γουέι και δεν είχε καμία εξουσία. Ήταν το σύμβολο ενός ανίσχυρου βασιλιά που γεννήθηκε σε ταραγμένες εποχές και δεν μπορούσε να αλλάξει τη μοίρα του. Δεν μπορούσε να αλλάξει τη μοίρα της δυναστείας. Η δυναστεία Χαν, αν και κατέρρευσε, άφησε μια τεράστια κληρονομιά. Αυτή η δυναστεία διαμόρφωσε τον πολιτισμό, την πολιτική και την κοινωνία της Κίνας για αιώνες. Το σύστημα των αξιωματούχων που βασίζεται στον Κομφουκιανισμό, οι σημαντικοί πολιτισμοί και η επέκταση του Δρόμου του Μεταξιού ξεκίνησαν από την εποχή της δυναστείας Χαν.
Ακόμα και μετά την πτώση της, το όνομα Χαν εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από τον Λιου Μπι, τον ηγέτη του Σου Χαν, για να ξυπνήσει την πίστη του λαού. Η πτώση της δυναστείας Χαν δεν ήταν μόνο ο θάνατος μιας δυναστείας, αλλά και η αρχή μιας εποχής διαίρεσης. Μια πιο σαφής αρχή ήταν η εποχή των Τριών Βασιλείων. Αμέσως μετά την ίδρυση της δυναστείας Γουέι από τον Τσάο Φι, δύο άλλες δυνάμεις αναδύθηκαν για να διεκδικήσουν τον κόσμο. Ο Σου Χαν υπό την ηγεσία του Λιου Μπι. Ο Λιου Μπι ήταν απόγονος της αυτοκρατορικής οικογένειας της δυναστείας Χαν, αυτοανακηρύσσοντας τον εαυτό του ως τον νόμιμο διάδοχο της δυναστείας Χαν.
Με τη βοήθεια του Τζια Κατ Λιάνγκ και ικανών στρατηγών όπως ο Κουάν Γκονγκ και ο Τζιανγκ Φι, ο Λιου Μπι ίδρυσε το βασίλειό του στο Σιτσουάν, αποφασισμένος να αποκαταστήσει τη δυναστεία Χαν. Ακολούθησε η Ανατολική Νάο υπό την ηγεσία του Τσουν Κιέν. Ο Τσουν Κιέν κληρονόμησε την κληρονομιά του πατέρα του, Τσουν Κιέν, και του αδελφού του, Τσουν Σακ, ελέγχοντας την πλούσια περιοχή του Τζιανγκ Ντονγκ. Η Ανατολική Νάο είναι διάσημη για τον ισχυρό ναυτικό της και τις μάχες στον ποταμό, όπως η μάχη του Χιτζι. Η εποχή των Τριών Βασιλείων ήταν επίσης μια εποχή μεγάλων μαχών, υψηλής στρατηγικής και θρυλικών προσώπων. Από τη μάχη του Χιτζι, όπου ο Τζια Κατ Λιάνγκ και ο Τσου συμμαχούν για να νικήσουν τον Τσάο Τάο, μέχρι τις συγκρούσεις μεταξύ του Σι Μά Γι και του Τζια Κατ Λιάνγκ, αυτή ήταν μια περίοδος γεμάτη αίμα και δάκρυα.
Αλλά πίσω από τις ιστορίες των μαχών κρύβεται ο πόνος του λαού. Συνεχιζόμενοι πόλεμοι, πείνα, παρατεταμένη αστάθεια. Επιστρέφοντας στη δυναστεία Χαν, στα τελευταία χρόνια της, αυτή η αυλή δεν ήταν μόνο γεμάτη πολιτικά σχέδια αλλά και τραγικές ιστορίες αγάπης. Ένας αξιοσημείωτος χαρακτήρας είναι η Φουκ Σο, η αυτοκράτειρα του Αυτοκράτορα Χαν Χιέν. Ήταν μια έξυπνη και πιστή γυναίκα, αλλά η ζωή της ήταν γεμάτη πόνο. Ο πατέρας της Φουκ Σο, ο Φουκ Χουάν, σκοτώθηκε από τον Τσάο Τάο λόγω υποψιών ότι σχεδίαζε να τον ανατρέψει. Παρά τον πόνο της, η Φουκ Σο προσπαθούσε να προστατεύσει τον σύζυγό της. Σύμφωνα με ορισμένες καταγραφές, είχε γράψει επιστολές στον Αυτοκράτορα Χαν Χιέν, καλώντας τον να βρει τρόπο να ξεφύγει από τον έλεγχο του Τσάο Τάο.
Αλλά όλες αυτές οι προσπάθειες ήταν μάταιες. Μετά την παραίτηση του Αυτοκράτορα Χαν Χιέν, η Φουκ Σο υποβιβάστηκε σε κοινή θνητή και ζούσε υπό τον έλεγχο της δυναστείας Γουέι. Η ιστορία της είναι μια απόδειξη της τραγικής μοίρας των γυναικών σε ταραγμένες εποχές. Ένας άλλος πολύ σημαντικός χαρακτήρας είναι ο Σι Μά Γι, ένας σύμβουλος του Τσάο Φι κατά την πτώση της δυναστείας Χαν. Ο Σι Μά Γι αργότερα έγινε μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της εποχής των Τριών Βασιλείων, θέτοντας τα θεμέλια για τη δυναστεία Τζιν που ενοποίησε την Κίνα το 280. Το 220, τη στιγμή της πτώσης της δυναστείας Χαν, ο Σι Μά Γι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πειθώ του Τσάο Φι να ανατρέψει τη δυναστεία Χαν και θεωρείται ένας από τους πιο εξαιρετικούς στρατηγικούς νου της εποχής.