Ένα, υπόθεση φόνου παιδιού στο Χονγκ Κονγκ: Η κατάρρευση της οικογένειας υπό την πίεση της μοντέρνας εποχής

Στις 27 Αυγούστου 2025, συνέβη μια θλιβερή υπόθεση στο κτίριο Τζινχουά στην περιοχή Γιουμάτι του Χονγκ Κονγκ. Ένας 40χρονος πωλητής, λόγω αποτυχημένων επενδύσεων, χρωστούσε πάνω από 2 εκατομμύρια Χονγκ Κονγκ δολάρια και, υπό τεράστια οικονομική πίεση, σκότωσε τον 8χρονο γιο του και την 3χρονη κόρη του πριν αυτοκτονήσει κόβοντας τον λαιμό του. Όταν η αστυνομία έφτασε στον τόπο του εγκλήματος, βρήκε τους τρεις να κείτονται παράλληλα στο κρεβάτι της κρεβατοκάμαρας, με αίματα στα πρόσωπα του αγοριού και του κοριτσιού, που φαινόταν να έχουν πεθάνει από ασφυξία. Στη σκηνή βρέθηκε ένα μαχαίρι φρούτων 24 εκατοστών με αίματα και δύο κοπτικά μαχαίρια.

Αυτή η υπόθεση αναδεικνύει την ακραία πίεση που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες οικογένειες. Σύμφωνα με την αστυνομική έρευνα, η οικογένεια δεν είχε προηγούμενα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ο άνδρας δεν είχε ιστορικό ψυχικών ασθενειών και είχε καλές σχέσεις με την οικογένειά του. Αυτή η ξαφνική κατάρρευση κάτω από την "κανονική" επιφάνεια προκαλεί περισσότερη σκέψη σχετικά με τις ελλείψεις στους μηχανισμούς αντιμετώπισης πίεσης στις σύγχρονες οικογένειες.

Δύο, η δολοφονία της κόρης από τον Τσονγκζέν: Η "προστασία της τιμής" κάτω από την παραδοσιακή πατριαρχία

Μαρτίου 1644, ο Λι Τζιτσέν κατέλαβε την πόλη του Πεκίνου και ο αυτοκράτορας Τσονγκζέν της δυναστείας Μινγκ πήρε μια εκπληκτική απόφαση από απελπισία. Πρώτα ανάγκασε την αυτοκράτειρα Ζοού να κρεμαστεί, στη συνέχεια σκότωσε την 15χρονη πριγκίπισσα Τσανγκπίνγκ (που δεν είχε πεθάνει) και την 6χρονη πριγκίπισσα Ζάοριν (που πέθανε), ενώ επιτέθηκε και στην Γκουιφέι Γιουάν με τρεις μαχαιριές. Αυτή η πράξη δολοφονίας συγγενών, κατά την άποψη του Τσονγκζέν, ήταν μια μορφή "προστασίας" - για να αποτρέψει τις γυναίκες της αυτοκρατορίας από το να πέσουν στα χέρια των επαναστατών και να υποστούν προσβολές.

Αυτή η λογική του "σκοτώνω για το καλό σου" αντικατοπτρίζει μια παραμορφωμένη ηθική υπό την παραδοσιακή πατριαρχία. Ο Τσονγκζέν, ως πατέρας και σύζυγος, πίστευε ότι είχε το δικαίωμα να αποφασίζει για τη ζωή και το θάνατο των μελών της οικογένειάς του, ειδικά ότι η αγνότητα και η αξιοπρέπεια των γυναικών ήταν πιο σημαντικές από τη ζωή. Αυτή η σκέψη δεν ήταν μοναδική στην φεουδαρχική εποχή, αλλά αντανάκλαση της απόλυτης εξουσίας της οικογένειας και της αδιαφορίας για την αξία της ατομικής ζωής στην προ-μοντέρνα κοινωνία.

Τρία, ψυχολογικοί μηχανισμοί: Πώς η πίεση παραμορφώνει την αντίληψη της γονικής εξουσίας

Είτε πρόκειται για τον πατέρα στο Χονγκ Κονγκ είτε για τον αυτοκράτορα Τσονγκζέν, και οι δύο παρουσίασαν σοβαρές παραμορφώσεις στην αντίληψη της γονικής εξουσίας υπό ακραία πίεση. Από ψυχολογική άποψη, αυτή η παραμόρφωση παρουσιάζει τρία τυπικά χαρακτηριστικά:

1. Στενότητα αντίληψης υπό ακραία πίεση: Όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει πίεση που δεν μπορεί να αντέξει, το εύρος της αντίληψης περιορίζεται δραματικά και μπορεί να δει μόνο περιορισμένες "λύσεις". Ο πατέρας στο Χονγκ Κονγκ μπορεί να σκέφτεται "αντί να αφήσω τα παιδιά να υποφέρουν μαζί μου, καλύτερα να φύγουμε μαζί", ενώ ο Τσονγκζέν μπορεί να πιστεύει "αντί να αφήσω τη γυναίκα και τις κόρες μου να προσβληθούν, καλύτερα να διατηρήσω την τιμή". Αυτή η ασπρόμαυρη σκέψη παραβλέπει άλλες δυνατότητες.

2. Παθολογική λογική "προστασίας": Και οι δύο χρησιμοποιούν το όνομα της "προστασίας" για να διαπράξουν φόνους, που είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας, επανακαθορίζοντας τη βία ως "φροντίδα" ή "ευθύνη", προκειμένου να μειώσουν τη γνωστική ασυμφωνία και τον ψυχολογικό πόνο. Ο πατέρας στο Χονγκ Κονγκ μπορεί να πιστεύει ότι ο θάνατος είναι μια αποφυγή του μελλοντικού πόνου για τα παιδιά, ενώ ο Τσονγκζέν πιστεύει ότι η δολοφονία είναι η διατήρηση της αυτοκρατορικής αξιοπρέπειας.

3. Εγωιστική επιθυμία απελευθέρωσης: Παρά το γεγονός ότι και οι δύο επικαλούνται το "καλό της οικογένειας", η βαθύτερη ψυχολογία τους περιλαμβάνει στοιχεία αυτοαπελευθέρωσης. Ο πατέρας στο Χονγκ Κονγκ μπορεί να μην μπορεί να αντιμετωπίσει την ντροπή και την αποτυχία που προέρχονται από τα χρέη, ενώ ο Τσονγκζέν δεν μπορεί να αντέξει την ιστορική αξιολόγηση του "βασιλιά που έχασε τη χώρα". Μέσω της συμπερίληψης των μελών της οικογένειας στο σχέδιο θανάτου τους, αποκτούν μια παραμορφωμένη αίσθηση ικανοποίησης από την "μη εγκατάλειψη".

Τέσσερα, σύγχρονη κοινωνία: Ο νόμος παρέχει δίχτυ ασφαλείας για την οικογένεια

Σε αντίθεση με την εποχή του Τσονγκζέν, η σύγχρονη κοινωνία του κράτους δικαίου παρέχει πολλαπλά δίχτυα ασφαλείας για τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Στην υπόθεση του Χονγκ Κονγκ, η ανησυχία του πατέρα για την "κατάσταση του παιδιού στους δρόμους" στην πραγματικότητα δεν θα συμβεί. Το σύγχρονο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μπορεί να παρέχει πλήρη προστασία για τα παιδιά που έχουν χάσει τους γονείς τους:

1. Εθνικό σύστημα κηδεμονίας: Ο αστικός κώδικας της χώρας μας καθορίζει την αρχή που ευνοεί τους ανηλίκους, όταν οι γονείς δεν μπορούν να εκπληρώσουν τα καθήκοντα κηδεμονίας, το κράτος θα παρέμβει και θα αναλάβει την ευθύνη κηδεμονίας. Η κρατική προστασία είναι ένα σημαντικό κομμάτι του συστήματος προστασίας των ανηλίκων.

2. Σύστημα ευημερίας και υιοθεσίας: Τα παιδιά που έχουν χάσει τους γονείς τους θα φιλοξενηθούν από ευημεριακούς οργανισμούς και θα έχουν την ευκαιρία να υιοθετηθούν ξανά. Αυτοί οι οργανισμοί παρέχουν όχι μόνο βασική διαβίωση, αλλά δίνουν επίσης έμφαση στην ψυχική υγεία και την εκπαιδευτική ανάπτυξη.

3. Μηχανισμός εκπαιδευτικής προστασίας: Ακόμα και αν οι γονείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες, τα δικαιώματα εκπαίδευσης των παιδιών δεν θα επηρεαστούν. Το κράτος έχει δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης σπουδών για να διασφαλίσει ότι κάθε παιδί μπορεί να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση.

4. Σύστημα ψυχολογικής παρέμβασης: Η σύγχρονη κοινωνία δίνει όλο και περισσότερη σημασία στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, τα σχολεία διαθέτουν ψυχολόγους, οι κοινότητες παρέχουν ψυχολογική συμβουλευτική, βοηθώντας τα παιδιά που αντιμετωπίζουν οικογενειακές αλλαγές να ξεπεράσουν ψυχολογικές κρίσεις.

Πέντε, γάμος και οικογένεια: Εκπαίδευση και υποστήριξη στην αντιμετώπιση της πίεσης

Η τραγωδία του Χονγκ Κονγκ αποκαλύπτει την έλλειψη εκπαίδευσης και υποστήριξης στη διαχείριση της πίεσης στις οικογένειες. Από την άποψη του γάμου, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης:

1. Οικονομική εκπαίδευση στην οικογένεια: Οι οικονομικές αποφάσεις σε έναν γάμο πρέπει να συμμετέχουν και οι δύο πλευρές, δημιουργώντας συνείδηση κινδύνου. Οι αποφάσεις επενδύσεων δεν πρέπει να λαμβάνονται από τη μία πλευρά, οι σημαντικές οικονομικές αποφάσεις θα πρέπει να βασίζονται σε οικογενειακή συναίνεση.

2. Μηχανισμός επικοινωνίας πίεσης: Στον γάμο πρέπει να δημιουργηθούν ανοιχτές οδούς επικοινωνίας για την πίεση. Όταν η μία πλευρά αντιμετωπίζει μεγάλη πίεση, η άλλη πλευρά θα πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας και όχι ο τελευταίος που ενημερώνεται. Στην υπόθεση του Χονγκ Κονγκ, η σύζυγος φαίνεται να μην έχει αντιληφθεί εγκαίρως το επίπεδο πίεσης του συζύγου της.

3. Επαγγελματικές οδούς βοήθειας: Στη σύγχρονη κοινωνία, οι υπηρεσίες ψυχολογικής συμβουλευτικής, αναδιάρθρωσης χρεών και νομικής βοήθειας γίνονται ολοένα και πιο ολοκληρωμένες. Οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες θα πρέπει να μάθουν να αναζητούν επαγγελματική βοήθεια, αντί να αναλαμβάνουν όλη την πίεση μόνες τους.

4. Δίκτυο υποστήριξης της κοινότητας: Οι γειτονικές κοινότητες θα πρέπει να διαδραματίσουν καλύτερο ρόλο υποστήριξης. Όπως κάλεσε ο εισαγγελέας του Σεντζέν μετά από παρόμοιες υποθέσεις: "Ελπίζω ότι όλοι θα μπορούν να δείξουν περισσότερη ζεστασιά και αγάπη στους γύρω τους και λιγότερη αδιαφορία και περιφρόνηση".

Έξι, ιστορική σύγκριση: Από την "προστασία με ιδιωτική εκτέλεση" στην "προστασία με δημόσια εξουσία"

Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ της εποχής του Τσονγκζέν και της σύγχρονης κοινωνίας είναι ότι η πρώτη εξαρτάται από την προσωπική κρίση και την ιδιωτική εξουσία για την αντιμετώπιση οικογενειακών κρίσεων, ενώ η δεύτερη βασίζεται σε δημόσιους θεσμούς και νομική προστασία των δικαιωμάτων των μελών της οικογένειας. Αυτή η μεταβολή αντικατοπτρίζει την πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού:

Στην φεουδαρχική εποχή, η οικογένεια ήταν ένας κλειστός ιδιωτικός τομέας, οι γονείς είχαν απόλυτη εξουσία, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να αποφασίζουν για τη ζωή και το θάνατο των μελών της οικογένειας. Η πράξη του Τσονγκζέν να σκοτώσει τη γυναίκα και τις κόρες του, τότε θεωρούνταν ακόμη και ως μια μορφή "υπευθυνότητας" - ως σύζυγος και πατέρας, "προστάτευσε" την αξιοπρέπεια της οικογένειας.

Αλλά στη σύγχρονη κοινωνία του κράτους δικαίου, η οικογένεια δεν είναι πια κλειστός ιδιωτικός τομέας, αλλά κοινωνική μονάδα που ενδιαφέρεται και προστατεύεται από το κράτος. Το κράτος παρεμβαίνει στις οικογενειακές υποθέσεις μέσω νομικών μέσων, αποτρέποντας την κατάχρηση εξουσίας από τους γονείς και προστατεύοντας τα συμφέροντα των ευάλωτων μελών. Στην υπόθεση του Χονγκ Κονγκ, ο πατέρας πίστευε ότι ήταν ο μόνος που αποφάσιζε για τη μοίρα των παιδιών του, εντελώς αγνοώντας τις υποσχέσεις προστασίας που παρέχει η κοινωνία και το κράτος.

Επτά, μηχανισμοί πρόληψης: Δημιουργία ανθεκτικών οικογενειακών συστημάτων

Για να αποφευχθεί η επανάληψη της τραγωδίας του Χονγκ Κονγκ, πρέπει να δημιουργήσουμε ανθεκτικά οικογενειακά συστήματα σε πολλαπλά επίπεδα:

1. Σύστημα πρώιμης προειδοποίησης: Οι κοινότητες θα πρέπει να δημιουργήσουν μηχανισμούς παρακολούθησης πίεσης οικογένειας, μέσω τακτικών επισκέψεων και γειτονικής φροντίδας, για να εντοπίσουν εγκαίρως οικογένειες υψηλού κινδύνου.

2. Σχέδια χρηματοοικονομικής υποστήριξης: Για τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν χρεοκοπία, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να προσφέρουν πιο ανθρωπιστικά σχέδια αναδιάρθρωσης, αποφεύγοντας την πλήρη επιβάρυνση της πίεσης χρέους από το άτομο.

3. Δίκτυο ψυχολογικής παρέμβασης: Δημιουργία δικτύου ψυχολογικών υπηρεσιών που καλύπτει την κοινότητα, παρέχοντας έγκαιρη ψυχολογική συμβουλευτική και παρέμβαση σε άτομα που αντιμετωπίζουν κρίσεις.

4. Μεταρρύθμιση της οικογενειακής εκπαίδευσης: Ενσωμάτωση της διαχείρισης πίεσης και της ρύθμισης συναισθημάτων στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης γάμου και οικογένειας, ενισχύοντας την ικανότητα των συζύγων να αντιμετωπίζουν από κοινού κρίσεις.

5. Βελτίωση της νομικής προστασίας: Περαιτέρω βελτίωση του νομικού συστήματος προστασίας των ανηλίκων, διασφαλίζοντας ότι κάθε παιδί μπορεί να μεγαλώσει κάτω από το φως του νόμου, ανεξάρτητα από τις οικογενειακές αναταραχές.

Επίλογος: Από τη δολοφονία της κόρης του Τσονγκζέν μέχρι τη δολοφονία του παιδιού στο Χονγκ Κονγκ, αν και οι εποχές απέχουν σχεδόν τετρακόσια χρόνια, οι ψυχολογικοί μηχανισμοί παραμόρφωσης της γονικής εξουσίας υπό ακραία πίεση είναι εκπληκτικά παρόμοιοι. Η διαφορά είναι ότι η σύγχρονη κοινωνία έχει δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο νομικό σύστημα προστασίας και ένα εθνικό σύστημα κηδεμονίας, παρέχοντας εντελώς διαφορετικές λύσεις για τις οικογένειες σε δυσκολία. Η ανησυχία του πατέρα στο Χονγκ Κονγκ για την "κατάσταση του παιδιού στους δρόμους" δεν θα συμβεί στη σύγχρονη κοινωνία του κράτους δικαίου, ούτε η ανησυχία του Τσονγκζέν για την "αξιοπρέπεια της αυτοκρατορίας" ισχύει πια ως λόγος για τη ζωή.

Η αληθινή αγάπη της οικογένειας δεν είναι η τραγική ρομαντική καταστροφή, αλλά η πίστη ότι, ακόμη και σε αδιέξοδο, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ξεκινήσουν μια νέα ζωή με τη βοήθεια της κοινωνίας. Η σημασία του γάμου και της οικογένειας δεν έγκειται στην απόφαση να πεθάνουν μαζί, αλλά στην ανθεκτικότητα να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Όπως εκφράζεται στο πνεύμα του νόμου προστασίας των ανηλίκων της χώρας μας: Η προστασία των ανηλίκων είναι κοινή ευθύνη του κράτους, της κοινωνίας, των σχολείων και της οικογένειας. Όταν συνειδητοποιήσουμε αυτό, ίσως μπορέσουμε να αποφύγουμε περισσότερες παρόμοιες τραγωδίες όπως αυτή του Χονγκ Κονγκ.