Στις αρχές του 2023, μια υπόθεση που προκαλεί σοκ προκάλεσε ευρεία κοινωνική προσοχή: ένας 29χρονος άνδρας είχε ταυτόχρονα σχέσεις "αδελφού-αδελφής" με δύο πλούσιες γυναίκες, χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο για να κλέψει πάνω από 10 εκατομμύρια γιουάν για τζόγο. Αυτό που είναι απίστευτο είναι ότι μια από τις θύματα, μετά την αναφορά της στην αστυνομία, τον αποκαλούσε ακόμα "σύζυγο", ενώ η άλλη, αν και είχε χρεωθεί, υπέβαλε οικειοθελώς μια επιστολή συγχώρεσης.

Αυτή η ακραία περίπτωση είναι σαν ένα πολύπλευρο πρίσμα, που αναδεικνύει την πολύπλοκη εικόνα των σύγχρονων συναισθηματικών σχέσεων - η μία πλευρά επιδιώκει συναισθηματική αξία, ενώ η άλλη επιδιώκει υλικά οφέλη, φαινομενικά μια συναλλαγή αμοιβαίου οφέλους, αλλά καταρρέει λόγω απάτης και παράνομων ενεργειών. Πιο ανησυχητικό είναι το σχόλιο ενός χρήστη του διαδικτύου: "Αυτός ο άνδρας θα μπορούσε να είχε αποφύγει πολλές περιπέτειες, το λάθος του είναι ότι είναι τζογαδόρος." Ποια κοινωνική ψυχολογία και διπλά πρότυπα φύλου κρύβονται πίσω από αυτή τη φράση;

Η οικονομική ουσία της συναισθηματικής αγοράς

Ο Μο Γιάν έχει δηλώσει με ακρίβεια την ουσία των σχέσεων ανδρών και γυναικών: "Ο σκοπός του άνδρα να πλησιάσει τη γυναίκα είναι απλώς να αποκτήσει δύο πράγματα, είτε την νεότητα και την ομορφιά σου, είτε το σώμα σου. Αντίστοιχα, η γυναίκα πλησιάζει τον άνδρα για δύο πράγματα, ένα είναι η πνευματική στήριξη και το άλλο είναι η χρηματική βοήθεια."

Η συναισθηματική σχέση είναι στην ουσία μια ανταλλαγή, αυτή η άποψη μπορεί να ακούγεται ψυχρή, αλλά δεν είναι χωρίς λογική. Η έλξη και η σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων πάντα περιλαμβάνει κάποιο όφελος ή επιθυμία. Κάθε ένας από εμάς είναι ταυτόχρονα καταναλωτής της συναισθηματικής αγοράς και το ίδιο το προϊόν, φέρνοντας την αξία μας για ανταλλαγή με άλλους. Αυτή η ανταλλαγή μπορεί να είναι υλική ή συναισθηματική, μπορεί να είναι ορατή ή αόρατη.

Στην παραπάνω περίπτωση, ο άνδρας προσφέρει συναισθηματική αξία (συνοδεία, φροντίδα, ρομαντισμό), ενώ οι πλούσιες γυναίκες προσφέρουν υλική ανταμοιβή (χρήματα, πόρους, ποιότητα ζωής), που αρχικά φαίνεται να είναι μια "δίκαιη συναλλαγή". Το πρόβλημα είναι ότι η συναλλαγή απαιτεί ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη, ενώ η εξάρτηση από τον τζόγο και οι απάτες διαταράσσουν αυτή την ισορροπία.

Αμοιβαία ανάγκη vs αμοιβαία απάτη: Πού είναι τα ηθικά όρια;

Μια υγιής σχέση αμοιβαίας ανάγκης βασίζεται σε διαφάνεια, εθελοντισμό και αμοιβαιότητα. Όπως δείχνουν τα αποτελέσματα αναζητήσεων: "Αυτό που πληγώνει περισσότερο σε μια σχέση δεν είναι ποτέ ο χωρισμός, αλλά η αλληλοσυγκρουόμενη και η αλληλοκατηγορία μετά τον χωρισμό. Ο υπολογισμός των συναισθημάτων μετά την απώλεια μπορεί εύκολα να εξαντλήσει την αληθινή αγάπη που υπήρχε κάποτε."

Η ουσία του γάμου περιλαμβάνει τρεις ανάγκες: πνευματική, υλική και φυσιολογική. Αυτές οι τρεις ανάγκες αποτελούν τη βάση του γάμου και είναι το σύνολο του γάμου. Όταν και οι δύο πλευρές μπορούν να επιτύχουν συμφωνία και ισορροπία σε αυτές τις τρεις ανάγκες, η σχέση μπορεί να παραμείνει σταθερή.

Ωστόσο, ο άνδρας στην παραπάνω περίπτωση, μέσω απάτης, είχε σχέσεις ταυτόχρονα με δύο γυναίκες και έκλεψε τεράστια ποσά, κάτι που υπερβαίνει την έννοια της "αμοιβαίας ανάγκης" και παραβιάζει τα νομικά όρια. Και οι θύματα, παρόλο που υπέφεραν, ίσως δυσκολεύονται να αποδεσμευτούν, ίσως επειδή οι συναισθηματικές τους ανάγκες ικανοποιήθηκαν σε κάποιο βαθμό στη σχέση.

Διπλά πρότυπα φύλου: Γιατί οι άνδρες που "παίρνουν συντομότερες διαδρομές" είναι ζηλευτοί, ενώ οι γυναίκες υποτιμούνται;

Το σχόλιο ενός χρήστη του διαδικτύου "Αυτός ο άνδρας θα μπορούσε να είχε αποφύγει πολλές περιπέτειες, το λάθος του είναι ότι είναι τζογαδόρος" αναδεικνύει βαθιά κοινωνικά διπλά πρότυπα φύλου. Η κοινωνία έχει προφανείς διαφορές στην στάση απέναντι στους άνδρες και τις γυναίκες που χρησιμοποιούν τα συναισθήματα για να αποκτήσουν οφέλη: οι άνδρες συχνά χαρακτηρίζονται ως "ικανότατοι" και "έξυπνοι", ενώ οι γυναίκες συχνά υποτιμούνται ως "χρυσές σκαφές" και "ωφελιμιστικές".

Αυτά τα διπλά πρότυπα προέρχονται από την παραδοσιακή τοποθέτηση των φύλων. Οι άνδρες έχουν θεωρηθεί για πολύ καιρό ως οι αποκτώντες πόρους και οι οικονομικοί πυλώνες της οικογένειας, και οι ενέργειές τους για την απόκτηση πόρων έχουν σε κάποιο βαθμό κοινωνικά αποδεκτές ή ακόμα και ενθαρρυνθεί. Αντίθετα, οι γυναίκες αναμένονται να είναι οι προσφέροντες πόρους και οι φροντιστές, και όταν προσπαθούν να αποκτήσουν πόρους, θεωρούνται ότι παραβιάζουν τους παραδοσιακούς ρόλους φύλου.

Στην πραγματικότητα, είτε άνδρες είτε γυναίκες, η συμπεριφορά απόκτησης οφελών μέσω συναισθηματικών σχέσεων είναι ουσιαστικά παρόμοια, αλλά η κοινωνική αξιολόγηση είναι εντελώς διαφορετική. Αυτά τα διπλά πρότυπα δεν είναι μόνο άδικα, αλλά και εμποδίζουν την αντικειμενική εξέταση της ουσίας της ανταλλαγής στις συναισθηματικές σχέσεις.

Δυναμική εξουσίας στις συναισθηματικές σχέσεις

Η σχέση αμοιβαίας ανάγκης είναι στην ουσία μια μάχη εξουσίας. Όποιος χρειάζεται περισσότερο τους πόρους που προσφέρει ο άλλος, βρίσκεται σε σχετικά αδύναμη θέση στη σχέση. Στην παραπάνω περίπτωση, οι πλούσιες γυναίκες μπορεί να επιθυμούν απεγνωσμένα συναισθηματική συνοδεία και νεανική ενέργεια, ενώ ο άνδρας χρησιμοποίησε ακριβώς αυτή την ανάγκη.

Η ισορροπία εξουσίας στις συναισθηματικές σχέσεις είναι κρίσιμη. Μελέτες δείχνουν ότι όταν μια πλευρά εξαρτάται υπερβολικά από τους πόρους που παρέχει η άλλη (είτε υλικοί είτε συναισθηματικοί), η σχέση μπορεί να γίνει ανισόρροπη, οδηγώντας σε εκμετάλλευση ή χειραγώγηση.

Αυτός είναι ο λόγος που η "αμοιβαία επιδίωξη" είναι τόσο σημαντική - μόνο όταν και οι δύο πλευρές επιθυμούν και επενδύουν η μία στην άλλη, η σχέση μπορεί να αναπτυχθεί υγιώς. Η Σιμόνα ντε Μποβουάρ έγραψε στο "Διασυνοριακή Επιστολή": "Επιθυμώ να σε δω, αλλά παρακαλώ θυμήσου, μόνο όταν και εσύ επιθυμείς να με δεις, η συνάντησή μας έχει νόημα."

Τα ηθικά όρια της αξιολόγησης: Πότε η αμοιβαία ανάγκη γίνεται πρόβλημα;

Πρέπει οι σχέσεις αμοιβαίας ανάγκης να αξιολογούνται από την κοινωνία; Αυτό είναι ένα περίπλοκο ζήτημα.

Από την οπτική του φιλελευθερισμού, οι εθελοντικές συναισθηματικές συναλλαγές μεταξύ ενηλίκων δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει κανείς, αρκεί να μην είναι παράνομες ή να βλάπτουν τρίτους. Από την οπτική του κοινοτισμού, οποιαδήποτε σχέση υπάρχει μέσα σε κοινωνικά δίκτυα και μπορεί να επηρεάσει τις κοινωνικές αξίες.

Πιστεύω ότι όταν οι συναισθηματικές συναλλαγές πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις, δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε υπερβολική ηθική κριτική:

1. Και οι δύο πλευρές είναι ενημερωμένες και συμφωνούν;

2. Δεν παραβιάζουν το νόμο;

3. Δεν βλάπτουν τρίτους;

4. Δεν περιλαμβάνουν εξαναγκασμό εξουσίας.

Ωστόσο, όταν οι συναλλαγές περιλαμβάνουν απάτη, εκμετάλλευση ή ανισότητα, η κοινωνία έχει λόγο να δώσει ηθική προσοχή. Όπως αναφέρθηκε στην παραπάνω περίπτωση, η απάτη του άνδρα προφανώς υπερέβη τα ηθικά και νομικά όρια.

Αρχές για την οικοδόμηση υγιών συναισθηματικών σχέσεων

Πώς μπορούμε να βρούμε ισορροπία μεταξύ αμοιβαίας ανάγκης και ειλικρινών συναισθημάτων; Με βάση τα αποτελέσματα αναζητήσεων και την ανάλυση περιπτώσεων, προτείνω τις παρακάτω αρχές:

1. Διαφανής επικοινωνία: Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να εκφράζουν όσο το δυνατόν πιο σαφώς τις προσδοκίες και τις ανάγκες τους, αποφεύγοντας υποθέσεις και παρεξηγήσεις.

2. Δυναμική ισορροπία: Η προσφορά και η λήψη στη σχέση μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, απαιτώντας συνεχή προσαρμογή και ισορροπία.

3. Αμοιβαίος σεβασμός: Ακόμα και αν η σχέση έχει στοιχεία συναλλαγής, θα πρέπει να σέβεται την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του άλλου.

4. Αληθινά συναισθήματα: Ακόμα και αν αρχικά υπάρχουν σκοποί, θα πρέπει να δίνεται χώρος για την ανάπτυξη αληθινών συναισθημάτων.

Όπως είπε ένας δικηγόρος: "Ένας καλός γάμος δεν μπορεί ποτέ να είναι χωρίς υποστήριξη συμφερόντων, αλλά μόνο με συμφέροντα δεν μπορεί να διατηρηθεί η μακροχρόνια ευτυχία."

Αυτή η φράση ισχύει επίσης για διάφορες συναισθηματικές σχέσεις.

Αναδόμηση κοινωνικών αξιών: Υπερβαίνοντας τα διπλά πρότυπα, προς την ισότητα

Για να αλλάξουμε τα διπλά πρότυπα φύλου στις συναισθηματικές σχέσεις, πρέπει να γίνει αναδόμηση σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Πρέπει να αναγνωρίσουμε:

1. Και οι δύο φύλα έχουν δικαίωμα να επιδιώκουν πόρους: Είτε άνδρες είτε γυναίκες, η βελτίωση της ποιότητας ζωής με νόμιμους τρόπους θα πρέπει να γίνεται σεβαστή και να μην αξιολογείται διαφορετικά λόγω φύλου.

2. Η συναισθηματική αξία είναι επίσης αξία: Παραδοσιακά, η υλική συνεισφορά υπερεκτιμάται, ενώ η συναισθηματική εργασία υποτιμάται. Στην πραγματικότητα, η παροχή συναισθηματικής υποστήριξης, συνοδείας και φροντίδας είναι επίσης πολύτιμη συνεισφορά.

3. Η συναίνεση είναι πιο σημαντική από τη μορφή: Η υγεία της σχέσης δεν εξαρτάται από τη μορφή (γάμος ή σχέση), αλλά από τη συναίνεση και τον σεβασμό των δύο πλευρών.

Όπως αναφέρεται στα αποτελέσματα αναζητήσεων: "Η αγάπη αρχίζει από την εμφάνιση, παγιδεύεται από το ταλέντο, είναι πιστή στο σώμα και μαγεύεται από τη φωνή. Τελικά, καταρρέει από τα υλικά και αποτυγχάνει στην πραγματικότητα."

Αυτή η φράση αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα και την πολυδιάστατη φύση των συναισθηματικών σχέσεων.

Συμπέρασμα: Προς μια πιο ειλικρινή συναισθηματική κουλτούρα

Η αμοιβαία ανάγκη στις σχέσεις δεν είναι το πρόβλημα, αλλά η απάτη και η ανισότητα είναι το πρόβλημα. Χρειαζόμαστε την ανάπτυξη μιας πιο ειλικρινούς συναισθηματικής κουλτούρας, όπου οι άνθρωποι μπορούν να συζητούν ανοιχτά την ουσία της ανταλλαγής στις σχέσεις, χωρίς να περιορίζονται από τον μύθο της ρομαντικής αγάπης.

Ταυτόχρονα, πρέπει να σπάσουμε τα διπλά πρότυπα φύλου και να αναγνωρίσουμε ότι είτε άνδρες είτε γυναίκες έχουν το δικαίωμα να αποκτούν ό,τι χρειάζονται μέσω σχέσεων και έχουν επίσης την ευθύνη να αντιμετωπίζουν τους συντρόφους τους με ειλικρίνεια και σεβασμό.

Τέλος, επιστρέφοντας στην περίπτωση, το πρόβλημα του άνδρα δεν είναι η "αμοιβαία ανάγκη", αλλά η απάτη και ο τζόγος; Το πρόβλημα των πλούσιων γυναικών δεν είναι ότι πληρώνουν για συναισθηματική υποστήριξη, αλλά ότι δεν κατάφεραν να προστατευτούν από τον πόνο. Μια υγιής σχέση δεν είναι χωρίς συναλλαγές, αλλά οι συναλλαγές βασίζονται σε ειλικρίνεια, δικαιοσύνη και αμοιβαίο σεβασμό.

Στον κόσμο των συναισθημάτων, είμαστε και επενδυτές και αποδέκτες, και δότες και αποδέκτες. Μόνο αναγνωρίζοντας αυτή την πολυπλοκότητα μπορούμε να οικοδομήσουμε πιο αληθινές και πιο ίσες συναισθηματικές σχέσεις, υπερβαίνοντας την απλή "αμοιβαία ανάγκη" και φτάνοντας σε πραγματική συναισθηματική σύνδεση και συνοδεία στη ζωή.

Όπως είπε ο Φρόιντ στο "Η τέχνη της αγάπης": "Η αγάπη είναι ο σεβασμός του άλλου, είναι η κατανόηση του αγαπημένου. Η αγάπη είναι η προσφορά και όχι η απαίτηση."

Σε αυτή την ισορροπία προσφοράς και απαίτησης, ίσως μπορέσουμε να βρούμε μια διέξοδο από τις σύγχρονες συναισθηματικές δυσκολίες.