Στο ταξίδι της ζωής, κάθε φορά που πρέπει να εξερευνήσουμε ένα νέο πεδίο ή να μάθουμε μια νέα δεξιότητα, πάντα ακούγεται γύρω μας μια φωνή που φαίνεται «λογική» και «ώριμη»: «Ποιο είναι το όφελος από αυτό;» Αυτή η ερώτηση, όπως ένας ψηλός τοίχος, προσπαθεί να εμποδίσει τα περίεργα βήματά μας.

Αντιτίθεται έντονα στην αρχαία ρήση «πολλές δεξιότητες δεν βλάπτουν». Ωστόσο, η πραγματική σοφία δεν έγκειται στο να μετράμε ό,τι μάθαμε με άμεσες ωφέλιμες μετρήσεις, αλλά στο να διακρίνουμε: η πραγματική αξία των δεξιοτήτων συχνά υπερβαίνει τη άμεση χρησιμότητά τους, είναι μια στρατηγική επένδυση στο άγνωστο μέλλον, μια βαθιά ενδυνάμωση της ζωής μας, και η «χρησιμότητά» της υπάρχει μέσα σε μια πιο ευρεία και δυναμική πορεία ζωής.

1. Σπάστε τον περιορισμό του «χρήσιμου»: Αντεπίθεση στην κοντόφθαλμη ωφελιμιστική σκέψη

Η ερώτηση «Ποιο είναι το όφελος;» έχει στον πυρήνα της μια ακραία ωφελιμιστική και βραχυπρόθεσμη αντίληψη. Υποθέτει έναν στατικό κόσμο, απαιτώντας κάθε επένδυση να ανταλλάσσεται άμεσα και με ακρίβεια σε ορατές αποδόσεις, όπως χρήματα, θέση ή φήμη. Αυτή η σκέψη είναι άκαμπτη και επικίνδυνη.

1. Ο κόσμος είναι δυναμικός, η μέτρηση του «χρήσιμου» αλλάζει συνεχώς. Αυτό που σήμερα φαίνεται «άχρηστο», μπορεί αύριο να αποδειχθεί «πολύ χρήσιμο». Στην αρχή της εποχής του διαδικτύου, πόσοι μπορούσαν να προβλέψουν ότι ο προγραμματισμός θα γινόταν η παγκόσμια γλώσσα; Στην αρχή της παγκοσμιοποίησης, ποιος μπορούσε να δηλώσει ότι τα αγγλικά θα γίνονταν αναγκαίο εργαλείο επικοινωνίας; Η μέτρηση των μελλοντικών δυνατοτήτων με τα σημερινά μέτρα είναι σαν να ψάχνεις για το ξίφος σε μια βάρκα. Πολλές σπουδαίες δημιουργίες και ευκαιρίες προέρχονται από αυτές τις «άχρηστες» εξερευνήσεις που αρχικά δεν εκτιμήθηκαν.

2. Ο ορισμός του «χρήσιμου» είναι πολυδιάστατος, υπερβαίνει την υλική διάσταση. Η αξία της εκμάθησης μιας δεξιότητας δεν περιορίζεται μόνο σε εργαλεία επιβίωσης. Η εκμάθηση της ζωγραφικής, ίσως να μην σε κάνει καλλιτέχνη, αλλά καλλιεργεί την αισθητική και προσφέρει ένα παράθυρο για την έκφραση συναισθημάτων. Η εκμάθηση της φιλοσοφίας, ίσως να μην φέρει άμεσα πλούτο, αλλά εκπαιδεύει την κριτική σκέψη, επιτρέποντας σε κάποιον να παραμένει ξύπνιος σε έναν πολύπλοκο κόσμο. Αυτές οι εσωτερικές, πνευματικές και νοητικές θρέψεις έχουν μια βαθιά και μακροχρόνια «χρησιμότητα», είναι το κλειδί για τη μοναδική προσωπικότητα και βάθος ενός ατόμου.

3. Σκοτώνει την περιέργεια και την εξερεύνηση, είναι το θερμοκήπιο της μετριότητας. Αν τα πάντα μετριούνται με το «χρήσιμο», θα εστιάσουμε μόνο σε γνωστά και ασφαλή πεδία, χωρίς να τολμήσουμε να ξεπεράσουμε τα όρια. Η πιο πολύτιμη περιέργεια και επιθυμία για εξερεύνηση θα εξαντληθούν, και τόσο το άτομο όσο και η κοινωνία θα χάσουν την καινοτόμο ζωντάνια τους, πέφτοντας σε μια προβλέψιμη και βαρετή μετριότητα.

2. Δημιουργήστε ένα «υψηλό κτίριο» που δεν περιορίζει: Ερμηνεία της στρατηγικής σημασίας της αποθήκευσης δεξιοτήτων

«Πολλές δεξιότητες δεν βλάπτουν» είναι μια φιλοσοφία μακροχρόνιας σκέψης γεμάτη ανατολική σοφία. Δεν ενθαρρύνει την τυφλή μάθηση, αλλά τονίζει μια ανοιχτή, συσσωρευτική στάση ζωής για να είμαστε έτοιμοι για απρόβλεπτες καταστάσεις.

1. Οι δεξιότητες είναι «μαξιλάρι ασφαλείας» για την αντιμετώπιση της αβεβαιότητας. Ζούμε σε μια εποχή VUCA (μεταβλητότητα, αβεβαιότητα, πολυπλοκότητα, αοριστία). Οι ανόδοι και οι πτώσεις των βιομηχανιών, οι αλλαγές στα επαγγέλματα μπορεί να συμβούν σε μια στιγμή. Έχοντας πολλές δεξιότητες, σημαίνει ότι έχουμε διαφοροποιημένα «assets» στη ζωή μας. Όταν ένα πεδίο πλήττεται, οι άλλες δεξιότητες που διαθέτουμε μπορούν να γίνουν το στήριγμα της μεταμόρφωσής μας, το φρούριο κατά των κινδύνων, δίνοντάς μας την ηρεμία του «όταν το ανατολικό φως σβήνει, το δυτικό φως λάμπει».

2. Οι δεξιότητες είναι καταλύτες για τη δημιουργία «απροσδόκητων συνδέσεων». Η καινοτομία συχνά συμβαίνει στα διασταυρούμενα σημεία των επιστημών. Οι διαφορετικές δεξιότητες που διαθέτεις θα δημιουργήσουν θαυμάσιες «χημικές αντιδράσεις» σε απροσδόκητες στιγμές. Ένας προγραμματιστής που κατανοεί την ψυχολογία μπορεί να σχεδιάσει πιο ανθρώπινες διεπαφές. Ένας μηχανικός που ξέρει να γράφει μπορεί να γίνει κορυφαίος τεχνικός ομιλητής. Αυτή η μοναδική ανταγωνιστικότητα που δημιουργείται από τους «συνδυασμούς δεξιοτήτων» είναι ασύγκριτη με οποιαδήποτε μεμονωμένη δεξιότητα, σε καθιστά αναντικατάστατο.

3. Η διαλεκτική του «να έχεις» και «να χρησιμοποιείς»: Μόνο όταν είσαι έτοιμος, η ευκαιρία είναι ευκαιρία. «Έχεις μια δεξιότητα, αλλά δεν την έχεις χρησιμοποιήσει ή δεν σου δόθηκε η ευκαιρία να τη χρησιμοποιήσεις, είναι καλύτερο από το να μην την έχεις καθόλου». Αυτή είναι μια βαθιά στρατηγική οπτική. Οι δεξιότητες είναι μια «προετοιμασία». Όταν έρθει η ευκαιρία, η ειρωνεία «σου δίνω ευκαιρία και δεν είσαι χρήσιμος!» είναι η μεγαλύτερη απογοήτευση στη ζωή. Και οι «πολλές δεξιότητες» επιτρέπουν σε κάποιον να αρπάξει την ευκαιρία και να πραγματοποιήσει άλμα. Οι ευκαιρίες πάντα ευνοούν τα προετοιμασμένα μυαλά, και οι δεξιότητες είναι η πιο σημαντική προετοιμασία.

3. Αναδρομή στην πηγή της «μάθησης»: Επιστροφή στον πραγματικό σκοπό της μάθησης

Πέρα από τη συζήτηση του «χρήσιμου» και του «άχρηστου», θα πρέπει να επιστρέψουμε στην ουσία της μάθησης - είναι μια σπουδαία πρακτική αυτοκατασκευής και τελειοποίησης της ζωής.

1. Η μάθηση είναι μια διαδικασία διεύρυνσης των διαστάσεων της ζωής. Κάθε φορά που μαθαίνεις μια νέα δεξιότητα, είναι σαν να εγκαθιστάς έναν νέο «αισθητήρα» στην προσωπικότητά σου, επιτρέποντάς σου να αντιλαμβάνεσαι, να κατανοείς και να αλληλεπιδράς με τον κόσμο με έναν εντελώς νέο τρόπο. Μαθαίνοντας μουσική, αποκτάς ένα κανάλι για να αισθάνεσαι τον κόσμο. Μαθαίνοντας αναρρίχηση, αποκτάς μια γλώσσα για να συνομιλείς με τη φύση. Ο κόσμος σου γίνεται έτσι πιο ευρύς και τρισδιάστατος.

2. Η μάθηση είναι ο καλύτερος τρόπος για να καλλιεργήσεις την «ικανότητα μάθησης». Κατά τη διαδικασία εκμάθησης μιας συγκεκριμένης δεξιότητας, αποκτάς όχι μόνο τη δεξιότητα αυτή καθαυτή, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι εξασκείς την «ικανότητα μάθησης» - συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης, της αντοχής και των τρόπων σκέψης για την επίλυση προβλημάτων. Αυτή η ισχυρή ικανότητα μεταφοράς μάθησης είναι το πραγματικό κλειδί για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε νέας πρόκλησης στο μέλλον.

3. Η μάθηση καθορίζει «ποιος είμαι». Ο άνθρωπος δεν είναι μια στατική ύπαρξη, αλλά διαμορφώνεται συνεχώς μέσα από επιλογές και μάθηση. Αυτό που επιλέγεις να μάθεις, σε μεγάλο βαθμό καθορίζει ποιον θέλεις να γίνεις. Η μάθηση είναι ένας ενεργητικός τρόπος ύπαρξης, μια ενεργητική ενδυνάμωση της ζωής σου, και είναι μια εκδήλωση του νοήματος της ζωής.

Συμπέρασμα: Φυτέψτε σπόρους για το μέλλον, όχι για να μαζέψετε ξύλα για το παρόν

Έτσι, την επόμενη φορά που κάποιος θα σε ρωτήσει «ποιο είναι το όφελος από αυτό που μαθαίνεις;», μπορείς να απαντήσεις με ένα ήρεμο χαμόγελο. Γιατί ξέρεις ότι το νόημα της μάθησης δεν είναι να μαζεύεις προφανή ξύλα για τη φωτιά του παρόντος, αλλά να φυτεύεις σπόρους γεμάτους δυνατότητες για το μέλλον.

«Ό,τι μαθαίνεις: είναι χρήσιμο αν είναι χρήσιμο, και άχρηστο αν είναι άχρηστο». Αυτή είναι μια δήλωση γεμάτη φιλοσοφία. Η αλήθεια της έγκειται στο να πάρεις το δικαίωμα να κρίνεις το «χρήσιμο» από την επιφανειακή ματιά του εξωτερικού κόσμου και να το παραδώσεις στο χρόνο, στο μέλλον, στον εαυτό σου που γίνεται πιο ισχυρός, πιο πλούσιος και με περισσότερες επιλογές λόγω της συνεχούς μάθησης.

Ας απορρίψουμε τους υπολογισμούς του ωφελιμισμού και ας αγκαλιάσουμε το ένστικτο της περιέργειας. Ας μάθουμε ενεργά, ας εξερευνήσουμε, ας κατακτήσουμε αυτές τις δεξιότητες που μας καλούν. Όχι για να αποδείξουμε σε κάποιον, αλλά για να είμαστε έτοιμοι όταν η μοίρα ρίξει τα ζάρια της, να έχουμε αρκετό κεφάλαιο για να καθίσουμε στο τραπέζι και να πούμε με αυτοπεποίθηση: «Είμαι έτοιμος». Αυτό είναι το μεγαλύτερο ελευθερία και η υψηλότερη αξιοπρέπεια που μας προσφέρει η «πολλές δεξιότητες δεν βλάπτουν» στην εποχή μας.

Σε αυτήν την ταχύτατα αναπτυσσόμενη και γεμάτη αβεβαιότητες εποχή, η εκμάθηση δεξιοτήτων έχει ξεπεράσει την απλή επιβίωση, έχει γίνει η γέφυρα για να εξερευνήσουμε τον εαυτό μας, να κατανοήσουμε τον κόσμο και να αγκαλιάσουμε το μέλλον. Κάθε προσπάθεια και κατάκτηση νέας δεξιότητας είναι μια διεύρυνση των ορίων του εαυτού, μια ανακάλυψη των δυνατοτήτων της ζωής.

Όταν δεν είμαστε πια περιορισμένοι από την ερώτηση «ποιο είναι το όφελος;» και αρχίζουμε να βλέπουμε τη μάθηση με μια πιο ανοιχτή και μακροπρόθεσμη προοπτική, θα ανακαλύψουμε ότι οι δεξιότητες που κάποτε θεωρούνταν «άχρηστες» συχνά γίνονται σημεία καμπής στη ζωή μας. Ίσως να μην φέρουν άμεσα υλικές αποδόσεις, αλλά πλουτίζουν αόρατα τον πνευματικό μας κόσμο, ανυψώνουν το επίπεδο κατανόησής μας, δίνοντάς μας περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερη ηρεμία όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής.

Η εκμάθηση δεξιοτήτων είναι επίσης μια επένδυση για το μέλλον. Σε αυτήν την αβέβαιη εποχή, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι θα συμβεί στο μέλλον. Αλλά μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι άνθρωποι με πολλές δεξιότητες θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξεχωρίσουν στον μελλοντικό ανταγωνισμό, καθώς διαθέτουν μεγαλύτερη ικανότητα προσαρμογής και καινοτομίας. Δεν θα επηρεαστούν από τις ανόδους και πτώσεις ενός συγκεκριμένου τομέα, αλλά θα μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ πολλών τομέων, βρίσκοντας τον δικό τους ουρανό.

Έτσι, ας δούμε κάθε μάθηση ως έναν σπόρο που φυτεύουμε για το μέλλον. Αυτοί οι σπόροι ίσως να μην βλαστήσουν, να ανθίσουν ή να καρποφορήσουν αμέσως, αλλά όσο τους δίνουμε αρκετό χρόνο και υπομονή, θα ανθίσουν με τον τρόπο που δεν περιμέναμε σε μια μελλοντική ημέρα.

«Ό,τι μαθαίνεις, διαμορφώνει τον χαρακτήρα σου. Ό,τι κάνεις, διαμορφώνει το τοπίο σου». Ας δούμε τη μάθηση δεξιοτήτων με μια πιο ανοιχτή και σοφή στάση. Όχι για τα άμεσα οφέλη, όχι για τις βραχυπρόθεσμες δυσκολίες, αλλά για τον εαυτό μας που γίνεται καλύτερος και πιο αυτοπεποίθηση μέσω της συνεχούς μάθησης. Διότι, τελικά θα καταλάβουμε ότι το πραγματικό νόημα της μάθησης δεν έγκειται στο πόσες συγκεκριμένες δεξιότητες έχουμε αποκτήσει, αλλά στο ποιοι γίναμε μέσω της μάθησης και πώς ζούμε τη ζωή μας.